نحوه ابلاغ مالیاتی

نخستین و البته مهم‌ترین سوالی که در بدو رسیدگی باید مطرح شود، این است: «نحوه ابلاغ مالیاتی به چه صورتی باید باشد؟».

شایان ذکر است، نحوه ابلاغ تا پایان فرایند دادرسی مالیاتی، می‌تواند نتیجه‌ مطلوب و مورد نظر را برای شما به بار بیاورد. در این رابطه باید متذکر شوم، حضور در جلسه رسیدگی به صورت میدانی (در محل فعالیت مؤدی) یا رسیدگی به صورت اداری (در سازمان امور مالیاتی) انجام می‌شود، اما فرایند ابلاغ یا مطلع کردن مؤدی الزاماً منطبق بر قاعده فقهی «قبح‌ عقاب ‌بلا بیان» صورت می‌گیرد. با این رویکرد می‌توان گفت فرایند ابلاغ جوانب حائز اهمیتی دارد که توجه به آنها می‌تواند نتیجه رسیدگی یا آرای صادره را به نفع شما تغییر بدهد. امروزه با اینکه شکل ابلاغ مبتنی بر شرایط دولت الکترونیک تغییر کرده است، هنوز هم پرونده‌هایی وجود دارد که فرایند ابلاغ الکترونیک برای آنها فعال نشده یا پرونده غیرفعال شده است و مجری قانون بر همین اساس می‌تواند به دو شکل قانونی یا واقعی، مواردی همچون تاریخ دعوت، برگ تشخیص و روز رسیدگی را به اطلاع مؤدی برساند.

در صورت تمایل می توانید جهت دریافت مشاوره فوری و راهنمایی و همچنین بهره مندی از خدمات مالیاتی، درخواست خود را در صفحه مربوط به نحوه رسیدگی مالیاتی(لینک مرتبط) ثبت نمایید.

ابلاغ قانونی به چه شکل است؟

قبل از پاسخ این سوال که ابلاغ قانونی به چه شکل است، باید به این نکته توجه داشته باشیم که فرایند ابلاغ در گروه قوانین شکلی دسته‌بندی می‌شود؛ ابلاغ قانونی به شرایطی اطلاق می‌گردد که در صورت استنکاف از دریافت ابلاغیه یا عدم حضور مؤدی، در دو نسخه تنظیم می‌شود و با درج نحوه اطلاع‌رسانی، از جمله استنکاف یا عدم حضور مؤدی در ابلاغیه، یک نسخه از آن الزاماً به محل آدرس قانونی مؤدی الصاق می‌گردد. چنانچه اوراق مالیاتی به منظور اطلاع‌رسانی به مؤدی در روزنامه‌های کثیرالانتشار درج شود نیز ابلاغ در گروه ابلاغ قانونی قرار می‌گیرد. نکته حائز اهمیت در ابلاغ قانونی، اعتراض به اوراق مالیاتی است که در ابلاغ قانونی (به واسطه‌ی عدم اطلاع مؤدی) در صورت عدم مراجعه و در نتیجه عدم اعتراض مؤدی ظرف 30 روز نزد ممیز کل، مؤدی در حکم معترض به برگ تشخیص مالیات شناخته می‌شود و پرونده برای رسیدگی به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده خواهد شد.

نکته‌ای که در اینجا باید در نظر داشته باشید این است که در صورت تنظیم لایحه دفاعیه مناسب و تقدیم آن به ممیز کل مالیاتی، شرایط مطلوب‌تری برای شما به وجود خواهد آمد که دلایل آن در مقاله‌ی «دادرسی مالیاتی» به‌صورت مفصل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مفهوم ابلاغ در لغت چیست؟

مفهوم ابلاغ در لغت یا فرهنگ لغت فارسی عمید یا واژگانی آیین دادرسی مدنی به معنی رساندن نامه یا پیام به کسی (اعم از شخصیت حقیقی یا شخصیت حقوقی) و در علم حقوق، به مفهوم رساندن نامه‌های قضایی به گیرنده به‌وسیلۀ مأمور ابلاغ است.

ابلاغ واقعی به چه شکل است؟

در ابتدا بهتر است به این نکته توجه داشته باشیم که فرایند ابلاغ در گروه قوانین شکلی دسته‌بندی می‌شود. ابلاغ واقعی به شرایطی اطلاق می‌شود که مفهوم ابلاغ در لغت صورت پذیرفته باشد. به این معنی که پیام یا نامه توسط مؤدی، بستگان (باید بلاغت و رابطه‌ی قانونی گیرنده دعوت‌نامه محرز بشود) یا توسط دارندگان امضای مجاز در واحد تجاری دریافت شده باشد. در نتیجه ابلاغیه در دو نسخه تنظیم و با درجه نام و نام خانوادگی، سِمت یا نسبت با مؤدی (حسب مورد) و درج تاریخ به‌علاوه امضا در دو نسخه تنظیم و یک نسخه آن به امضاکننده تحویل داده می‌شود. به‌عبارتی ابلاغ واقعی شکلی از اطلاع‌رسانی است که واقع شده است.

مفهوم قاعده قبح عقاب بلا بیان

این فرهنگ در میام مردم جا افتاده است که اگر کسی بدون اطلاع صاحب‌خانه به مهمانی برود، صورت ناخوشایندی دارد؛ ناخوشایند از این نظر که ممکن است میزبان حضور نداشته یا آمادگی پذیرایی نداشته باشد. این مهم در خصوص مفاهیم فقهی نیز صادق است که در قالب مفهوم قاعده «قبح عقاب بلا بیان» طرح و بررسی می‌گردد؛ به‌عبارتی، کیفر کردن شخص، با این مبنا که تکلیف به وی نرسیده، در نزد عقل زشت و ناپسند است.

شرایط ابلاغ مالیاتی به چه صورت است؟

از مهم‌ترین شرایط ابلاغ، متن صریح ماده 445 آئین دادرسی مدنی است که اشعار می‌دارد: روز ابلاغ و اعلام و همچنین روز اقدام جزء مهلت قانونی محسوب نمی‌گردد. مبتنی بر ماده 445 آئین دادرسی مدنی می‌توانیم رفتار مالیاتی خود را تعریف ‌کنیم که به چند مورد آن به صورت نمونه اشاره می‌کنیم:

• در خصوص مراجعه برای رسیدگی پرونده مالیاتی، فاصله ابلاغ تا مراجعه نباید کمتر از 7 و بیشتر از 15 روز باشد. در صورت درخواست مؤدی و موافقت مسئول حسابرسی، مهلت مزبور تا 10 روز از تاریخِ تعیین شده قابل افزایش خواهد بود. به عنوان مثال، اگر تاریخ ابلاغ رسیدگی 10/10/1401 باشد و مهلت ما از روز 11 تا 17 بهمن باشد، مسئول رسیدگی می‌بایست روز 18 بهمن به محل قانونی واحد تجاری مراجعه ‌نماید. این در حالی ‌است که در صورت تعطیلی روز 18 بهمن، این تاریخ به اولین روز رسمی بعد از 18 بهمن موکول می‌گردد.
• در خصوص برگ تشخیص نیز چنانچه ابلاغ برگ تشخیص در تاریخ 15مهرماه به اطلاع مؤدی رسیده باشد، مؤدی می‌تواند حداکثر تا پایان وقت اداری روز 16 آبان‌ماه اعتراض خود را به صورت کتبی تسلیم نماید؛ زیرا روز 15 مهر و 16 آبان‌ که روزهای ابلاغ به مؤدی و اقدام از طرف وی است، جزء مدت محسوب نمی‌شود و درصورتی‌که روز 16 آبان مصادف با تعطیل ادارات باشد و روز 17 آبان ادارات دایر باشند، مؤدیان می‌توانند تا پایان وقت اداری 17 آبان اعتراض کتبی خود را نزد مسئول مربوطه تسلیم و ثبت نمایند.

ابلاغ الکترونیک

سوال حائز اهمیت این است که علی‌رغم پایه‌ریزی ساختارهای دولت الکترونیک که مبنایی برای ابلاغ الکترونیک نیز بر همین اساس ایجاد شده است، آیا ابلاغ الکترونیک در قانون ملاک اعتبار و قطعیت در اطلاع‌رسانی به مؤدیان را دارد؟ در پاسخ به این سوال باید در نظر بگیریم که ابلاغ الکترونیک به چه نحوی انجام می‌شود. در پاسخ به نحوه ابلاغ الکترونیک به دستگاه‌های الکترونیکی می‌رسیم که مقصد ابلاغ الکترونیک هستند. بر همین اساس، این امکان وجود دارد که ابلاغ الکترونیک به دلایل بسیار زیادی به دست مؤدیان نرسد. در نتیجه ابلاغ الکترونیک نیز در زمره‌ی ابلاغ قانونی قرار می‌گیرد که ملاک اتکا برای مجری قانون نیست.

قوانین ماهوی و شکلی چیست؟

برای توضیح این قوانین ضمن یک مثال می‌توان گفت که شما برای آموزش رانندگی در ابتدا با نحوه تنظیم آینه‌ها آشنا می‌شوید تا دید صحیحی نسبت به اطراف خود داشته باشید. همچنین است آشنایی با ماهیت و نحوه اجرای قانون که به شما کمک می‌کند تا در مواجهه با نهادهای قضایی و شبه قضایی، از جمله ارکان سازمان امور مالیاتی، رفتار یا عملکرد بهتری داشته باشید.

در این رابطه با مفاهیمی از جمله قوانین ماهوی و شکلی به عنوان دو رکن قانونی مواجه می‌شویم. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که قوانین ماهوی و شکلی چیست و چه کارکردی برای مؤدیان دارد؟ قوانین شکلی مربوط به نحوه‌ی اجرا و رعایت متن قانون است؛ به‌عبارتی رعایت متن صریح قانون جزء قوانین شکلی طبقه‌بندی می‌شود و قوانین ماهوی مربوط به رعایت حق قانونی مؤدیان است؛ یا به‌عبارتی دیگر، قوانین ماهوی در طیف وسیعی از تفسیر و حقوق مدنی اشخاص حقیقی یا حقوقی طبقه‌بندی می‌گردد. بر همین اساس، در نظر داشته باشید که قوانین شکلی و ماهوی در تمام فرایند دادرسی به‌عنوان مبنایی برای رسیدگی و نحوه اعتراض مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت احضاریه یا اخطاریه؟

در قانون، برگه‌ای که از طرف دادگاه توسط مأمور ابلاغ آورده می‌شود، «اخطاریه» نام دارد. اخطاریه بیشتر برای یادآوری زمان یا امری به افراد است و بیشتر در امور مدنی کاربرد دارد.

اما احضاریه در مواردی است که دستور جنبه امری دارد و باید حضور پیدا کنید و اگر از دستور دادگاه سرپیچی کنید، دستور جلب شما صادر خواهد شد.

چطور می‌توان نحوه رسیدگی مالیاتی را تغییر داد؟

پاسخ به این سوال را باید با توجه به شکلی بودن ابلاغ مورد بررسی قرار داد. اما در صورتی‌که تشريفات آن رعايت نشود و مؤدی به مفاد آن عمل نمایيد، ابلاغ به‌عمل‌آمده معتبر است. (مگر در موارد استثنا همچون مهلت رسیدگی اولیه به پرونده مالیاتی مؤدیان)

پرسش و دیدگاه خود را درج فرمایید: