نحوه ارسال اظهارنامه تبصره ماده 100

آخرین بخشنامه مربوط به تبصره ماده 100 به شماره د/88520/200 به تاریخ 21/12/1402در خصوص عملکرد منتهی به دوره اسفند 1402 می‌باشد که در ادامه این نوشتار جزئیات آن مورد بررسی قرار داده شده است.

اما قبل از بررسی و تفسیر دستورالعمل شماره 3/1402/200، مورخ 27/02/1402 که عموم جامعه با عنوان اظهارنامه تبصره ماده 100 با آن آشنایی دارند، باید خاطرنشان کرد که تبصره ماده 100 یک اظهارنامه نیست؛ بلکه یک توافق‌نامه است که شاید نه به شکل مرسوم، اما می‌توان گفت یک قولنامه بین شما و سازمان امور مالیاتی می‌باشد.

اکنون ببینیم معنی دقیق آن چیست؟ برای بررسی این موضوع باید به واژه‌هایی همچون توافق‌نامه یا قولنامه بپردازیم؛ به عبارتی اگر در توافق‌نامه‌ی شما با هر شخصی، خلاف رفتار یا اظهارات شما محرز شود، در این صورت توافق‌نامه بین شما ابطال می‌شود و طبیعتاً باید منتظر تبعات یا عکس‌العمل شخص مقابل باشید؛ چراکه اعتماد میان شما از بین رفته است و مؤدی مشمول جریمه‌ی غیرقابل‌بخشودگی عدم تسلیم اظهارنامه نیز می‌گردد. اکنون بعد از این مقدمه به بررسی عبارت غلط اما مصطلح جامعه، تحت عنوان اظهارنامه تبصره ماده 100 می‌پردازیم. این دستورالعمل در 27 اردیبهشت 1402 صادر شد‌؛ هر چند که به یقین، با توجه به مراجعه اصناف به سازمان امور مالیاتی تغییراتی در آن به وجود خواهد آمد، با ‌این حال، این قانون با رعایت بند «ل» تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 به منظور تکریم مؤدیان، اجرای عدالت مالیاتی و تسهیل در وصول مالیات، با توجه به شرایط اقتصادی کشور و در نهایت ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در تعیین عملکرد سال 1401 برخی از مشاغل (مشاغل گروه دوم و سوم) صادر گردیده است.

در ادامه شما با تمام جزئیات نحوه ارسال اظهارنامه تبصره ماده 100 آشنا خواهید شد.

اشخاص مشمول تبصره ماده 100

در خصوص گزارش عملکرد مالی منتهی به تاریخ اسفند 1402 که اشخاص حقیقی موظف به گزارش آن تا پایان خرداد ماه سال 1403 می‌باشند، طی بخشنامه‌ای به شماره د/88520/200 به تاریخ 21/12/1402 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، با این رویکرد که حکم تبصره ماده 100 در سالهای گذشته باعث افزایش مطلوبیت برای اشخاص حقیقی گروه دوم و سوم و باعث فراهم کردن موجبات همکاری بازار با دولت گردیده است، از طرفی نیز این فرآیند باعث شد تا سازمان امور مالیاتی هزینه کمتری برای رسیدگی به پرونده مالیاتی اشخاص حقیقی پرداخت نماید که به طور مستقیم یک صرفه جویی دولتی به شمار می‌رفت، اما این تنها منفعت استفاده از تبصره ماده 100 نبوده است، در نهایت بررسی این موضوع از جهات مختلف اقتصادی باعث تا ریاست محترم سازمان امور مالیاتی سقف بهره‌مندی اشخاص حقیقی گروه دوم و سوم را تا مبلغ 18 میلیارد تومان افزایش بدهد.

البته بخشنامه اشخاص مشمول تبصره ماده 100 نیز همچون سایر مصوبات در موعد قانونی خود تکمیل و جزئیات آن به صورت شفاف‌تری ارائه می‌گردد. در ذیل همین پاراگراف بخشنامه منتشر شده از جانب سازمان امور مالیاتی را در غالب فایل PDF (به‌پیوست) تقدیم حضور می‌گردد.

در صورت نیاز به مشاوره در خصوص نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی می‌توانید به نوشتار مربوطه در خصوص نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی (لینک مرتبط) مراجعه بفرمائید.

اشخاص مشمول تبصره ماده 100 در سال 1401

طبق بند یک این دستورالعمل، تمام اشخاص یا صاحبان مشاغلی ک مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در دوره عملکرد سال 1401 ( از اول فروردین سال 1401 تا 29 اسفند همان سال) حداکثر مبلغ 6.720.000.000 تومان بوده است، در گروه اشخاص مشمول تبصره ماده 100 قرار می‌گیرند؛ بنابراین می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت my.tax.gov.ir از فرم تبصره ماده 100 استفاده کنند. در نظر داشته باشید که اظهارنامه تبصره ماده 100 به لحاظ قانونی یک غلط مصطلح می‌باشد، به طور صحیح باید از فرم تبصره ماده 100 استفاده کنیم. در نتیجه این اشخاص از نگهداری اسناد و مدارک ذکر شده در قانون مالیات‌های مستقیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف می‌باشند.

• لازم به ذکر است مبلغ 6.720 میلیارد تومان برای مشاغل انفرادی است و اشخاصی که دارای پرونده اشتراکی یا مشارکت مدنی می‌باشند، تا مجموع 15 میلیارد تومان (معادل صد و پنجاه میلیارد ریال) درآمد حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات می‌توانند از فرم تبصره ماده 100 استفاده کنند.

بند ل تبصره 6 قانون بودجه سال 1402

بند ل‌ تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 عنوان می‌دارد: به منظور تسریع و تسهیل رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی، اختیار سازمان امور مالیاتی کشور در تبصره ماده (۱۰۰) قانون مالیات‌های مستقیم، درخصوص معافیت مؤدیان از انجام بخشی از تکالیف قانون مذکور، از قبیل نگهداری اسناد و مدارک و ارائه اظهارنامه مالیاتی، به حداکثر «صد برابر» میزان معافیت موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات‌های مستقیم افزایش می‌یابد.

اشخاص مشمول ارسال اظهارنامه مالیاتی

با توجه به تعریف ذکرشده، تبصره ماده 100 یک فرم توافق‌نامه یا قولنامه است و اظهارنامه تلقی نمی‌گردد. ازاین‌رو مؤدیان زیر موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد می‌باشند و بهره‌مندی از فرم تبصره ماده 100 برای آنها امکان‌پذیر نیست.

• مؤدیان مشاغل انفرادی که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها بیشتر از 67.200 میلیارد ریال باشد؛
• مؤدیان مشاغل مشارکتی یا مشارکت مدنی که مجموع فروش کالا یا ارائه خدمات آنها بیشتر از 150 میلیارد ریال باشد؛
• اشخاصی که موظف به استفاده از پایانه‌های فروشگاهی بوده‌اند و اسامی آنها در قانون بودجه سال 1401 تصریح شده است، اما رفتار اقتصادی مغایر با قانون داشته‌اند که مشاغل مذکور در زیر تصریح شده‌اند؛
• صاحبان مشاغلی که فرم تبصره ماده 100 در درگاه tax.gov.ir برای آنها قرار داده نشده است و این بند به تنهایی با تمام دستورالعمل‌های سنوات گذشته تفاوت دارد.

اشخاص مشمول استفاده از پایانه‌های فروشگاهی

طبق جزء 2 بند «ز» تبصره 6 قانون بودجه سال 1401، كليه صاحبان حِرَف و مشاغل پزشكي، پيراپزشكي، داروسازي و دامپزشكي و فروشندگان تجهيزات پزشكي كه پروانه كار آنها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي يا سازمان نظام پزشكي ايران صادر شده است و كليه شاغلان كسب و كارهاي حقوقي، اعم از وكالت و مشاوره حقوقي و خانواده، مكلف‌اند از پايانه فروشگاهي استفاده كنند.

نحوه تکمیل فرم تبصره ماده 100

برای نحوه تکمیل فرم تبصره ماده 100، شما می‌توانید با به وب‌سایت my.tax.gov.ir یا درگاه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی مراجعه فرمایید. اما در زمان ارسال این فرم حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:

– در صورت عدم قبول مالیات محاسبه‌شده در فرم تبصره ماده 100، شما می‌توانید نسبت به ارسال اظهارنامه اقدام فرمایید؛ به‌عبارتی فرم تبصره ماده 100 یک الزام مالیاتی نیست، بلکه صرفاً یک تسهیلات در راستای تکریم مؤدیان و اجرای عدالت مالیاتی تلقی می‌شود. اما چنانچه اطلاعات ارسالی شما خلاف واقع باشد، مشمول جریمه 30%درصدی غیرقابل‌بخشودگی و عدم تعلق کلیه معافیت‌های موضوعی، از جمله معافیت ماده 101، خواهید شد.

– سازمان امور مالیاتی درآمد شما را در کادر پایین جدول شناسایی کرده است. اما با توجه به اینکه درآمد واقعی شما قطعاً بیشتر از رقمی است که به سازمان اعلام کرده‌اید، بی‌شک بهتر است که رقم واقعی درآمد خود را در کادر اظهارات مؤدی درج نمایید. شاید این سوال برای شما مطرح شود که چرا همان مبلغ تشخیصی سازمان امور مالیاتی را درج نکنم؟ این سوال را با توجه به زمان به‌روزرسانی اطلاعات مالیاتی، پولی و بانکی اشخاص توسط سازمان امور مالیاتی باید پاسخ داد که چنانچه سازمان امور مالیاتی بعد از مهلت ارسال اظهارنامه‌ها، به رقم درآمد بیشتری از شما پی ببرد (مبتنی بر اطلاعاتی که در بانکی‌های اطلاعاتی درج می‌شود)، در این صورت فرم ارسالی تبصره ماده 100 ابطال می‌شود و شما مشمول جرائم غیرقابل‌بخشش، علاوه بر اصل مالیات خواهید شد.

نحوه تقسیط مالیات در فرم تبصره ماده 100

شما بعد ار تکمیل اطلاعات مالیاتی خود و تشخیص مالیات پرداختی می‌توانید برای تقسیط مالیات در فرم تبصره ماده 100 اقدام به پرداخت به صورت اقساط نمایید و سپس مالیات خود را در 4 قسط مساوی پرداخت کنید که اولین قسط به طور معمول در زمان ارسال فرم تبصره ماده 100 است. توجه داشته باشید که عدم پرداخت مالیات در موعد‌های مقرر برای شما جریمه ماهیانه 2.5 درصدی (جریمه ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم) را به همراه خواهد داشت و علاوه بر جریمه نیز ممکن است با دقت نظر بیشتری حساب‌های بانکی و عملیات خرید و فروش شما مورد بررسی قرار گیرد.

نحوه استفاده از معافیت‎‌ هزینه در اظهارنامه

طبق بند 6 دستورالعمل یادشده، مؤدی برای قبول هزینه‌های درمانی ماده 137 و کسر آنها از درآمد مشمول مالیات، شامل معالجه به علت فقدان امکانات لازم در ایران، اگر معالجه در خارج از ایران صورت گرفته و پرداخت‌های صورت‌گرفته به گواهی مقامات رسمی دولت ‌جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد، همچنین حق بیمه پرداختی به مؤسسات بیمه ایرانی بابت انواع بیمه‌های عمر و زندگی و بیمه‌های درمانی، موظف به ارسال اظهارنامه عملکرد می‌باشد.

برای قبول هزینه‌ حوادث غیرمترقبه مذکور در ماده 165 و کسر آنها از درآمد مشمول مالیات، شامل حوادث و سوانح از قبیل زلزله، سیل، آتش‌سوزی، بروز آفات، خشکسالی و طوفان، مؤدی موظف به ارسال اظهارنامه عملکرد است.

نحوه محاسبه مالیات پزشکان

 با توجه به جزء 1 بند «ز» تبصره 6 قانون بودجه سال 1401 كليه مراكز درماني اعم از دولتي و خصوصي، پزشکان مكلف‌اند ده درصد (10 %) از حق‌الزحمه يا حق‌العمل گروه پزشكي را كه به موجب دريافت وجه صورت‌حساب‌هاي ارسالي به بيمه‌ها يا نقداً از طرف بيمار پرداخت مي‌شود، به عنوان علي‌الحساب ماليات كسر و به نام پزشك مربوط تا پايان ماه بعد از وصول مبلغ صورت‌حساب به حساب سازمان امور مالياتي كشور واريز كنند. مطابق این دستورالعمل یا مالیات مکسوره پزشکان، هر کدام که بیشتر باشد، به‌عنوان مالیات عملکرد تعیین می‌گردد.

مشاوره مالیاتی ارسال اظهارنامه مشاغل

لازم به ذکر است، به‌هیچ‌وجه اظهارنامه خود را برای ارسال به مراکزی همچون کافی‌نت‌ها و دفاتر پیشخوان دولت واگذار نفرمایید؛ چراکه ایشان بعد از ارسال اظهارنامه هیچ‌گونه مسئولیتی را در این خصوص به عهده‌ نمی‌گیرند و اظهارنامه ارسالی شما به منزله ثبت برابر سند در دفاتر اسناد رسمی کشور است. از این رو توصیه می‌کنم در این خصوص حتماً از راهنمایی و کمک مدیران مالی و متخصصان امور مالیاتی بهره‌مند گردید.